Một quy tắc lâm sàng mà nhiều bác sĩ áp dụng là:
- Nhiễm trùng trên cơ hoành 🤔: Ưu tiên nghĩ đến vi khuẩn gram dương (phế cầu, tụ cầu, liên cầu, v.v…)
- Nhiễm trùng dưới cơ hoành 👇: Ưu tiên nghĩ đến vi khuẩn gram âm
Dù quy tắc này thường đúng, nhưng cũng có những ngoại lệ, như vi khuẩn gram âm hoặc một số vi khuẩn không điển hình gây viêm phổi 🌬️ và một số cầu khuẩn gram dương gây nhiễm trùng ở đường tiết niệu 💧, đường mật 🏥, v.v…
1️⃣ Nhiễm trùng gram dương 🦠
- Streptococcus (liên cầu và phế cầu):
+ Viêm họng cấp 😷: Liên cầu (+) là tác nhân chủ yếu
+ Viêm mũi xoang, viêm tai giữa, viêm phế quản phổi 🫁: Phế cầu (+) là tác nhân đứng đầu, sau đó là Haemophilus influenzae (-) và Moraxella catarrhalis (-). Tuy nhiên, trong viêm phế quản phổi, cần chú ý đến các vi khuẩn không điển hình như Mycoplasma và Chlamydia → Phác đồ điều trị viêm phế quản phổi sẽ khác với viêm mũi xoang hay viêm tai giữa.
- Staphylococcus aureus (Tụ cầu vàng): Thường gặp trong các nhiễm trùng da 💥, viêm xương tủy xương 🦴, viêm khớp không do lậu 🤕, viêm nội tâm mạc ❤️, viêm phổi màng phổi 🌬️, viêm não màng não 🧠, và áp xe não 🧠.
- Enterococcus: Là một cầu khuẩn gram (+), thường trú ở đường ruột 🍽️ và gây nhiễm trùng ở đường tiết niệu 💦, đường mật 🏥, viêm nội tâm mạc ❤️, và nhiễm trùng bệnh viện 🏨, đặc biệt là với các chủng kháng thuốc.
2️⃣ Nhiễm trùng gram âm 🔬
Trong nhiễm trùng đường tiết niệu💧, đường tiêu hóa 🍔, và nhiễm trùng bệnh viện 🏥, vi khuẩn gram âm cần được ưu tiên nghĩ đến (trừ khi có bằng chứng ngược lại). Các tác nhân phổ biến bao gồm:
- Proteus: Thường gây nhiễm trùng tiểu với nước tiểu kiềm 💦
- Pseudomonas: Liên quan đến nhiễm trùng bệnh viện 🏥
- E. coli và Klebsiella pneumonia: Gây viêm tiết niệu 💧 và viêm phổi 🌬️
3️⃣ Nhiễm vi khuẩn không điển hình 🦠
Đây là những vi khuẩn không có "vách tế bào"🧬, vì vậy không thể sử dụng kháng sinh nhóm βlactam để điều trị 💊. Nhóm này thường gây các bệnh như:
- Viêm phổi không điển hình (Mycoplasma, Chlamydia) 🫁
- Sốt mò (Rickettsia) 🦟
- Viêm niệu đạo (Chlamydia trachomatis) 💦
- Viêm cổ tử cung và PID 💁♀️
4️⃣ Nhiễm vi khuẩn kỵ khí 💀
Nhiễm vi khuẩn kỵ khí có thể chia thành:
- Kỵ khí dưới cơ hoành ⬇️: Các tác nhân như Actinomyces, Bacteroides, và Clostridium
- Kỵ khí trên cơ hoành ⬆️: Một số Streptococcus kỵ khí thường trú trong miệng 👄
⚠️ Cần lưu ý rằng điều trị cho từng loại vi khuẩn kỵ khí trên và dưới là khác nhau 🧪.
⚠️ TÌNH HUỐNG: Hãy nêu tên loại vi khuẩn mà bạn nghĩ nhiều nhất trong các trường hợp sau đây:
1. Viêm họng cấp
2. Viêm phổi
3. Áp xe đường mật
4. Viêm niệu đạo
5. Áp xe phổi (kỵ khí)
6. Áp xe ruột thừa (kỵ khí)
7. Nhiễm trùng tiểu
8. Viêm khớp gối nhiễm khuẩn
9. Viêm tai giữa
10. Áp xe má (P)
💡 Mình sẽ gửi 2 voucher giảm 20.000 VNĐ khi mua tài liệu tham khảo của Min Min Team cho 2 bạn trả lời đúng/sớm/nhanh nhất!